Cho tôi gửi đến các bạn lời chúc sức khoẻ dồi dào và một niềm tin mãnh liệt vào các bạn, những người có đầy đủ tài năng, tri thức và khát vọng để xây dựng một đất nước Việt Nam trỗi dậy, hùng cường.
Hôm nay, tôi xin gửi đến các bạn những trăn trở, suy nghĩ với mong muốn xây dựng một nước Việt cường phát, một khát vọng Đại Việt khám phá và chinh phục.
Soi rọi lại lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc mình trong hàng ngàn năm nay, các bạn và tôi đều có thể thấy hiển hiện những mâu thuẫn, những nghịch lý lớn mà những người Việt cần phải nhận ra và có lời giải pháp cho nó. Tôi xin được nêu hai nghịch lý chính như sau:
Nghịch lý thứ nhất: Yêu hoà bình nhưng luôn bị chiến tranh:
Đây là một nghịch lý cơ bản nhất, lớn nhất của dân tộc Việt. Lịch sử cho thấy chúngd ta luôn luôn phải vừa dựng nước vừa giữ nước, luôn luôn ở trong thế của kẻ bị chinh phục. Sau khi thoát khỏi sự nô lệ nghìn năm Bắc thuộc, dân tộc Việt chưa bao giờ được hưởng một thời kỳ thái bình hơn ba trăm năm. Hết Nam Hán, đến Nam Tống, đến Nguyên Mông, đến Minh, đến Thanh rồi đến hai cuộc kháng chiến trường kỳ gần đây. Trong lịch sử phát triển của loài người từ trước đến nay, ít có một dân tộc, ít một quốc gia nào lại phải chịu nhiều cảnh “nối da xáo thịt” nhiều như vậy.
Chúng ta có những chiến công hiển hách của dân tộc, nhưng đó chỉ là những chiến công trong việc giữ nước, trong những tình thế chúng ta bị dồn vào đường cùng, bị bức trách lựa chọn nô lệ hay tự do. Vậy tại sao chúng ta luôn luôn bị rơi vào các cuộc chiến tranh về quân sự trong khi chúng ta là một dân tộc vô cùng yêu chuộc hòa bình?
Nghịch lý thứ hai: Các điều kiện để phát triển kinh tế đầy đủ nhưng luôn sống trong cảnh khó nghèo và chưa bao giờ thực sự giàu mạnh.
Việt Nam có đầy đủ những điều kiện trở thành một nước giàu mạnh nhưng trên thực tế chúng ta lại mà một nước có truyền thống nghèo khó. Với vị trí địa lý thuận lợi, thiên nhiên tương đối ưu đãi, tài nguyên khoáng sản phong phú, con người cần cù, thông minh, sáng tạo – xét về những lợi thế riêng đó, chúng ta hơn hẳn Nhật Bản, Hàn Quốc rất nhiều. Vậy tại sao chúng ta luon thua kém họ?
Ngay cả trong thời điểm hiện tại, người Việt đã cư ngụ khắp năm châu và vẫn luôn được các dân tộc khác tôn trọng vì sự thông minh cần cù hiếm có, nhưng không có một tỷ phú người Việt tâm cỡ thế giới ? Thống kê mới nhất vào tháng 11 của tạp chí Fobers thì Trung Quốc có 10 tỷ phú và những dân tộc có nhiều nét tương đồng với chúng ta đã có và ngày càng có nhiều như người Thái có, người Mã Lai có, người Nhật Bản, người Hàn Quốc lại càng nhiều....
Lý giải cho những nghịch lý đó, Tôi cho rằng có hai nguyên nhân chính:
Thứ nhất, Việt Nam có vị trí địa lý chính trị có ý nghĩa chiến lược trong khu vực cũng như trên bình diện thế giới.
Với vị trí địa lý chính trị của mình, từ thủa đầu dựng nước đến nay, Việt Nam luôn là đối tượng thôn tín của các thế lực bành trướng. Việt Nam là cửa ngõ để Trung Quốc bành trứng sang Đông Nam Á; là cửa biển để Nhật Bản hay Hoa Kỳ ảnh hưởng đến các nước Đông Dương; là vùng đệm của văn hóa Ấn Độ ảnh hưởng đến phần còn lại của Châu Á.
Việc Trung Quốc đang trên đà trở thành siêu cường của thế giới đã tạo nên trục: kinh tế chính trị - Hoa Kỳ - Nhật Bản - Ấn Độ và Trung Quốc đang có những hành vi tranh giành ảnh hưởng len Việt nam càng làm cho vị trí địa chính trị của chúng ta càng quan trọng. Do đó, người Việt chúng ta luôn luôn bị các thế lực bành trướng nhìn ngó, luôn luôn phải sống trong tình trạng của cuộc chiến ở dạng thức này hay dạng thức khác. Nếu là thời “chiến” thì là cuộc chiến đổ xương máu bằng gươm – dao – súng - đạn, bằng sinh mạng của hàng chục thế hệ. Nếu là thời “bình” thì đó là cuộc chiến xây dựng kinh tế sao cho giàu mạnh để không bị rơi vào thế bị xâm lược, là cuộc chiến về văn hóa để hấp thu tinh hoa thế giới mà vẫn giữ được bản sắc của mình. Chính do chúng ta không ý thức được hoặc ý thức chưa đầy đủ sự cam go và khốc liệt ở những cuộc chiến thời “bình” để rồi cũng chưa có được một tinh thần, một quyết sách giữ nước đúng đắn và lâu bền nên chúng ta luôn luôn phải đổ máu trong những cuộc chiến tranh giữ nước.
Thứ hai, Tài nguyên thiên nhiên và tài nguyên con người giàu có, đa dạng và phong phú.
Điều này dẫn tới hai việc:
Một là, với tài nguyên sản vật phong phú chính là miếng mồi béo bở cho những thế lực bành trắng hăm he chiếm đoạt.
Hai là, với điều kiện sống tương đối sung túc và dễ dàng như vậy, người Việt không cần phải cố gắng nhiều cũng có thể tự nuôi bản thân mình, nền kinh tế tự cung tự cấp, ít ham muốn khám phá chinh phục phát sinh từ chính đặc trưng này.
Yếu tố thứ ba là những rào cản về văn hóa. Những rào cản về văn hóa ở đây được xác định là những tính chất của nền văn hóa gây nên những nghịch lý Việt Nam đã được nêu ở trên. Đầu tiên là những đặc tính cố hữu của nền văn hóa dựa trên nền tảng kinh tế nông nghiệp lúa nước. Nó bao gồm các tính cách: tính manh mún, tính ưa ổn định và thiên về bảo tồn, không muốn khám phá và phát triển. Tóm lại là các đặc tính rất thiên về Âm tính, có thể gọi là Thái Âm.
Thực chất đó là những tính chất văn hóa mang nặng âm tính để cân bằng với môi trường sống gần với thiên nhiên, các đặc tính đó chủ yếu có tác dụng làm cho người Việt sống cân bằng với thiên nhiên môi trường. Thêm vào đó những đặc tính văn hóa ngoại lai đã biến nhiều đặc trưng của nền văn hóa lúa nước truyền thống thành những nguyên nhân chủ yếu tạo nên nghịch lý Việt Nam. Đó là những mặt trái khi chúng ta phải tiếp thu văn hóa một cách cưỡng ép từ bên ngoài.
Người Trung Hoa mang theo Nho, Lão và Phật giáo đại thừa dạy cho dân tộc Việt sự “dĩ hoà vi quý”, hài lòng với hiện tại, ít khát vọng khám phá và chinh phục, cộng với người Pháp, người Mỹ mang lại sự chia rẽ sâu sắc trong lòng dân tộc Việt với sự phân chia Bắc, Trung, Nam và chia rẽ làng xã họ tộc. Đó chính là những nguyên nhân chính làm cho người Việt mất đoàn kết mà đã đẩy tính Âm của nền văn hóa Việt thành Thái Âm, tức là gần như mất đi khát vọng lớn mạnh, chỉ muốn sự ổn định và kìm hãm trong cái ao làng của mỗi người.
Mặt khác, các thế lực bên ngoài không khi nào thôi không có mong muốn thôn tính một đất nước tươi đẹp như vậy, biến những con người giỏi dang như vậy lệ thuộc vào họ. Thuộc tính Thái Âm chỉ thể hiện sức mạnh khi người Việt bị dồn vào đường cùng, vào thế không còn sự lựa chọn mà bắt buộc phải chiến đấu. Nhưng sau khi được coi là “chiến thắng”, sự âm tính thái quá đó lại phát huy tác dụng, như ru ngủ cả một dân tộc, để dân tộc đó lại trở nên yếu ớt và lại bị dồn vào bước đường cùng. Vậy đã đến lúc chúng ta nên nhận ra cái vòng tròn luẩn quẩn đó và thoát ra khỏi nó cho bằng được, thoát khỏi cái hậu quả của “một ngàn năm đô hộ giặc Tàu”, một trăm năm đô hộ giặc Tây” hay không ? và hóa giải thuốc tê văn hóa thì không còn cách nào khác làp hải đánh thức bằng chính văn hóa.
Tóm lại, trong ba nguyên nhân kể trên thì chính nguyên nhân về văn hóa tạo nên cái nghịch lý Việt Nam, tạo nên cái vòng luẩn quẩn của việc yếu kém về kinh tế, bị xâm lược, phải đứng lên đấu tranh trong thế không còn sự lựa chọn nào khác, giành “thắng lợi”, sau đó lại suy yếu và lại phải chiến đấu. Hai nguyên nhân đầu có thể coi là các nguyên nhân nặng tính khách quan và có tính hai mặt, nó vừa là thách thức, nhưng thực ra đó là cơ hội cho dân tộc .
CON TIP NA PA CON[b]
Chữ kí của anhdalamtinem